İnternet Dolandırıcılığında ve Dolandırıcılıkta Bankanın Sorumluluğu

Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte bankacılık işlemlerinin büyük bir bölümü mobil ve internet kanalları üzerinden gerçekleştirilmekte, bu durum ise çeşitli dolandırıcılık faaliyetlerini beraberinde getirmektedir. Özellikle mobil bankacılık uygulamaları yoluyla yapılan dolandırıcılıklarda zarar gören tüketiciler, maddi kayıplarını telafi etmek için bankaların sorumluluğunu sorgulamaktadır. Dolandırıcılıkta bankanın sorumluluğu, hem tüketici hukuku hem de bankacılık mevzuatı açısından kritik bir önem taşımaktadır. Bu yazımızda, mobil bankacılık üzerinden gerçekleşen dolandırıcılık faaliyetlerinde bankaların hukuki sorumluluğu, Yargıtay kararları ışığında detaylı olarak ele alınacaktır.

Önemli Çıkarımlar

• Dolandırıcılıkta bankanın sorumluluğu nedir, hangi şartlarda doğar?

• Bankalar tüketicilerin güvenliğini sağlamakla yükümlü müdür?

• Tüketiciler, mağduriyet durumunda nereye başvurabilir?

• Uygulamada bankaların kusur oranları nasıl değerlendirilir?

  
  

İnternet Dolandırıcılığı ve Bankaların Yükselen Rolü - İnternet Dolandırıcılığında ve Dolandırıcılıkta Bankanın Sorumluluğu

Dijital Bankacılığın Yükselişi ve Güvenlik Açıkları

Son yıllarda dijitalleşmenin hız kazanmasıyla birlikte mobil bankacılık uygulamaları, kullanıcıların hayatında büyük kolaylıklar sağlamıştır. Ancak bu kolaylık, siber güvenlik tehditlerini de beraberinde getirmiştir. Dolandırıcılar; sahte uygulamalar, oltalama (phishing), zararlı yazılımlar veya SIM kart kopyalama gibi yöntemlerle kullanıcıların bilgilerine ulaşmakta ve banka hesaplarını boşaltmaktadır.

Bankaların Alması Gereken Güvenlik Önlemleri - İnternet Dolandırıcılığında ve Dolandırıcılıkta Bankanın Sorumluluğu

Bankalar, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili BDDK düzenlemeleri çerçevesinde, müşterilerinin kişisel verilerini ve işlem güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu kapsamda:

• Güçlü kimlik doğrulama yöntemlerinin kullanılması,

• Mobil uygulamalarda güvenli bağlantı sağlanması,

• Anormal işlem hareketlerinin tespit edilerek müşteriye bildirilmesi,

• SMS/OTP gibi onay kodlarının etkili şekilde kullanılması gerekir.

  
  

Hukuki Dayanaklar

• 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu madde 112: Borçlu, borcun hiç veya gereği gibi ifa edilmemesinden sorumludur.

• 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun madde 8 ve devamı: Ayıplı hizmet ve hizmet sağlayıcının sorumluluğu.

• BDDK ve MASAK düzenlemeleri.

  
  

Dolandırıcılıkta Bankanın Sorumluluğu – Genel Çerçeve

Banka ile Müşteri Arasındaki Sözleşmesel İlişki

Banka ile müşteri arasındaki ilişki, özel hukuk hükümlerine tabi bir sözleşmesel ilişkidir. Banka, bu sözleşme kapsamında müşterinin parasını muhafaza etmek ve güvenli şekilde yönetmekle yükümlüdür. Bu yükümlülük, sadece fiziksel şubelerde değil; mobil ve internet bankacılığı işlemlerinde de geçerlidir. Dolayısıyla, dijital ortamda yaşanan dolandırıcılık faaliyetlerinde, dolandırıcılıkta bankanın sorumluluğu doğabilir.

Kusursuz Sorumluluk ve Gözetim Yükümlülüğü

Yargıtay kararlarına göre banka, teknolojik altyapıyı sağlayan ve işlemleri denetlemekle yükümlü olan profesyonel bir hizmet sağlayıcısıdır. Bu bağlamda, "kusursuz sorumluluk" ilkesine göre hareket etmesi beklenir. Banka, yalnızca açık kusur veya ihmal değil, herhangi bir güvenlik açığı nedeniyle oluşan zararların da sorumluluğunu taşıyabilir.

Bu yazı yalnızca bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Adana Boşanma Avukatı , Adana Sağlık Hukuku Avukatı , Adana Kira Hukuku Avukatı , Adana Ceza Avukatı , Ticaret ve Şirket Avukatı hizmeti dahil olmak üzere hukukun birçok alanında faaliyet göstermektedir. Faaliyet alanlarımıza Çalışma Alanlarımız sekmesinden ulaşabilirsiniz.

Ayrıca Doktor Hatası (Malpraktis) Sebebiyle Tazminat Davası yazımızdan tazminat davası sürecine ulaşabilir, Kanser İlacı SGK Dava Dilekçesi Örneği ile akıllı ilaç SGK dava dilekçesi örneğine ,SGK Tarafından Karşılanmayan İlaç Adana Avukat yazımızdan ve SGK Tarafından Karşılanmayan Kanser İlaçları İçin Hukuki Yollar 'ı araştırmak için ilgili yazımıza ulaşabilirsiniz. 

Uygulamada Karşılaşılan Dolandırıcılık Yöntemleri

Oltalama (Phishing)

Kullanıcılara gönderilen sahte e-posta veya SMS mesajlarıyla banka bilgileri ele geçirilerek hesaplara erişim sağlanmaktadır.

SIM Kart Kopyalama

Dolandırıcılar, kullanıcının GSM hattını ele geçirerek, banka doğrulama SMS'lerini kendi telefonlarına yönlendirir ve hesaplara giriş yapar.

Kötü Amaçlı Yazılımlar

Mobil cihazlara yüklenen sahte uygulamalar, arka planda çalışarak banka şifrelerini toplayabilir.

Kişisel Bilgilerin Ele Geçirilmesi

Sosyal mühendislik yöntemleriyle (örneğin, banka çalışanı gibi davranarak) kişisel veriler alınır ve işlem yapılır.

Tüketici Açısından Hukuki Başvuru Yolları

Tüketici Hakem Heyeti veya Mahkemesi Başvurusu

Zarar miktarı 2025 yılı itibarıyla 149.000 (yüz kırk dokuz bin) Türk Lirası altında ise Tüketici Hakem Heyeti’ne, üstündeyse Tüketici Mahkemesi’ne başvuru yapılmalıdır.

Bankaya Başvuru ve İtiraz Süreci

İlk adımda bankaya yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılmalı, zararın nasıl meydana geldiği ve itiraz nedenleri belirtilmelidir.

Müşterinin İhmaline Rağmen Banka Sorumluluğu

Müşteri basit bir hatayla bile dolandırılsa, banka güvenlik önlemlerini almadıysa sorumlu tutulmaktadır. Dolandırıcılıkta bankanın sorumluluğu, her olayın şartlarına göre değerlendirilir ancak genel eğilim, bankanın daha sıkı önlem alması gerektiği yönündedir.

Bankaların Sorumluluk Reddi Savunmaları

“Müşteri Bilgilerini Paylaşmıştır” İddiası

Bankalar genellikle müşterinin bilgilerini üçüncü kişilerle paylaştığını iddia ederek sorumluluktan kurtulmaya çalışır. Ancak Yargıtay, bu tür durumlarda bankanın gözetim yükümlülüğünü hatırlatmaktadır.

“Dolandırıcılık Dış Müdahaledir” Savunması

Banka, dış müdahaleye karşı her türlü önlemi almak zorundadır. Siber saldırılar ve üçüncü kişi fiilleri, sorumluluğu tamamen ortadan kaldırmaz.

Sonuç ve Değerlendirme

Dolandırıcılıkta bankanın sorumluluğu, günümüz dijitalleşen dünyasında giderek önem kazanmaktadır. Bankalar, yalnızca işlem kolaylığı sunmakla kalmayıp, aynı zamanda müşterilerinin dijital güvenliğini de sağlamakla yükümlüdür. Yargıtay’ın yerleşik içtihatları da bu sorumluluğun sınırlarını açıkça çizmektedir. Müşterilerin dikkatli olması beklenmekle birlikte, bankaların teknolojik önlemleri eksiksiz uygulamaları bir zorunluluktur. Her olay özelinde sorumluluk değerlendirmesi yapılmalı ve mağdurlar, haklarını aramak için yasal yolları kullanmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Mobil bankacılığı kullanırken dolandırıldım. Banka zararı karşılamak zorunda mı?

Eğer bankanın güvenlik önlemlerinde eksiklik varsa ya da olağandışı işlemleri fark edip beni uyarmadıysa, banka bu zarardan sorumlu olabilir. Ancak her olay kendi içinde değerlendirilir. Başvurularımı belgeleyerek yapmam önemli.

2. Telefonuma gelen SMS’teki kodu yanlışlıkla birine verdim. Yine de bankayı sorumlu tutabilir miyim?

Evet, çünkü bankaların olağandışı işlemleri tespit edip işlem yapmadan önce ekstra teyit mekanizmaları kurması gerekir. SMS kodunu verdim diye tüm sorumluluk bende olmaz; bankanın denetim görevine de bakılır.

3. Dolandırıldığımı fark ettikten sonra ne yapmalıyım?

Hemen bankayla iletişime geçip işlem detaylarına itiraz ederim. Ardından yazılı başvurumu yaparak cevap beklerim. Gerekirse Tüketici Hakem Heyeti’ne veya Mahkeme’ye başvururum.

4. Banka, mobil dolandırıcılıkta müşterinin hatası olsa bile sorumlu tutulabilir mi?

Evet. Yargıtay kararlarına göre müşterinin ihmali olsa dahi, banka güvenlik önlemlerini yeterli düzeyde almadıysa kısmen ya da tamamen sorumlu olabilir. Özellikle olağandışı işlemlerde müşteriyi uyarmayan bankalar bu sorumluluktan kaçamaz.

5. Oltalama (phishing) yöntemiyle dolandırıcılık yapılırsa banka sorumluluğu doğar mı?

Phishing saldırıları, bankanın kontrolü dışındaki dolandırıcılık türleri arasında yer alsa da, banka eğer gerekli bilgilendirme, güvenlik ve risk takibini yapmadıysa sorumlu tutulabilir.

6. SIM kart kopyalama yoluyla yapılan dolandırıcılıkta bankanın sorumluluğu nedir?

SIM kart kopyalanarak doğrulama kodları dolandırıcının eline geçtiğinde, banka müşteriyi olağandışı işlem konusunda uyarmadıysa ve teknik koruma eksikse, banka sorumlu olabilir.

7. Dolandırıcılık mağduru tüketici hangi yasal yollara başvurabilir?

Tüketici, zarar miktarına göre Tüketici Hakem Heyeti ya da Tüketici Mahkemesi’ne başvurabilir. Ayrıca BDDK ve Türkiye Bankalar Birliği gibi kurumlara da şikayet yapılabilir.

8. Yargıtay kararları bankaların hangi yükümlülüklerini öne çıkarıyor?

Yargıtay kararları özellikle bankaların güvenli işlem ortamı sağlama, olağandışı işlem trafiğini denetleme ve müşteriyi zamanında bilgilendirme yükümlülüklerini vurgulamaktadır.

9. SMS onay kodu ile yapılan işlemlerde banka hiçbir şekilde sorumlu olmaz mı?

Hayır. SMS onayı alınmış olsa dahi, işlemin zamanlaması, tutarı ve alışılmış işlem dışı olup olmadığı gibi unsurlar banka tarafından analiz edilmelidir. Bu analiz yapılmadıysa bankaların sorumluluğu doğmaktadır.