Sınır Dışı Etme (Deport) ve İdari Gözetim Kararı İtiraz Yolları
Günümüzde, göç hareketleri ve uluslararası koruma meseleleri, ülkelerin gündemlerinde önemli bir yer tutmaktadır. Türkiye, stratejik konumu nedeniyle birçok göç hareketinin kesişim noktasında yer almakta olup, bu durum sınır dışı etme kararlarını ve bu kararlara itiraz mekanizmalarını oldukça önemli kılmaktadır. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) çerçevesinde sınır dışı etme kararı ve karara itiraz yöntemleri detaylı bir şekilde makalemizde incelenecektir.
Yazı İçeriğine Değinecek Olursak;
6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun Temel İlkeleri Türkiye'de yabancılar ve uluslararası koruma başvuru sahiplerinin statüleri, hakları ve yükümlülükleri, 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) çerçevesinde düzenlenir. İşte kanunun temel ilkeleri:
İnsan Haklarına Saygı
Kanun, yabancıların ve uluslararası koruma başvuru sahiplerinin temel insan haklarına saygı gösterilmesini taahhüt eder. Bu, her bireyin haysiyetinin korunması ve temel haklara erişiminin garanti altına alınması anlamına gelir.
Hukukun Üstünlüğü
Kanun, hukukun üstünlüğü ilkesine dayanır, bu da tüm işlemlerin yasalara uygun olarak gerçekleştirilmesini ve bireylerin haklarını savunabilmeleri için gerekli mekanizmalara erişebilmelerini garanti eder.
Uluslararası Koruma
Kanun, uluslararası koruma başvuru sahiplerine yönelik özel bir düzenleme getirir, böylece bu bireyler, yaşadıkları tehlikeler ve zulümler nedeniyle Türkiye'de korunabilirler.
Geri Gönderme Yasağı
Bu ilke, bir bireyin yaşam veya özgürlüğünü tehdit eden bir duruma maruz bırakılmamasını gerektirir. Yani, bireyler, işkence veya kötü muamele riski olan bir ülkeye geri gönderilemezler.
Etkili İdari ve Yargısal Başvuru Yolları
Kanun, yabancıların ve uluslararası koruma başvuru sahiplerinin etkili bir şekilde idari ve yargısal başvuru yollarına başvurabilmelerini sağlar, bu da haksız muamelelere karşı koruma sağlar.
Aile Birliği
Kanun, aile birliğinin korunması ve aile üyelerinin bir arada yaşaması ilkesini destekler. Bu, uluslararası koruma başvuru sahiplerinin aile üyelerinin Türkiye'de bir arada yaşamasını kolaylaştırır.
Çocukların Üstün Yararı Çocukların üstün yararı ilkesi, çocukların korunmasını ve haklarının savunulmasını gerektirir. Bu ilke, çocukların korunması ve refahı için alınan kararların merkezine çocukları koyar.
Özel İhtiyaç Sahibi Kişilerin Korunması Kanun, özellikle savunmasız grupları ve bireyleri korumaya yönelik özel hükümler getirir. Bu, yaşlılar, engelliler, hamile kadınlar, tek başına kadınlar ve çocuklar gibi özel ihtiyaç sahibi bireylerin korunmasını içerir.
Sınır Dışı Etme (Deport) Kararı ve Uygulanabilir Haller
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) gereğince, sınır dışı etme kararı, Türkiye'deki bir yabancının, belirli nedenlerle ülke dışına çıkarılması yönündeki idari bir işlemdir.
Bu sürecin detayları:
1. Sınır Dışı Etme (Deport) Kararının Tanımı ve Gerekçeleri
Sınır dışı etme (Deport) kararı, bir yabancının Türkiye topraklarından çıkarılmasına yönelik idari bir karardır. . 6458 sayılı YUKK'un 54. maddesinde, bu kararın çeşitli gerekçelerle verilebileceği belirtilir:
5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı (Deport) edilmesi gerektiği değerlendirilenler
Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar
Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar
Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar
Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar
Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler
İkamet izinleri iptal edilenler (ikamet izni detayları için ikamet izni başlıklı yazımızdan faydalanabilirsiniz.)
İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler
Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler
Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler
Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler
Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar
İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar
Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler.
Bu maddenin birinci fıkrasının Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar, Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar ve Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler açısından değerlendirilen uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi kişiler hakkında uluslararası koruma işlemlerinin her aşamasında sınır dışı etme (Deport) kararı alınabilir.
2. Sınır Dışı Etme (Deport) Kararının Uygulanması
Sınır dışı (Deport)etme işlemi, öncelikle ilgili idari makamlar tarafından yürütülür. Bu sürecin aşamaları:
Kararın Alınması
İlk olarak, yetkili idari birimler (Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, Valilik) yabancının durumunu değerlendirir ve sınır dışı etme (Deport) kararı alıp almayacağına karar verir. Bu karar, yabancıya yazılı olarak tebliğ edilir.
Geri Gönderme Merkezleri
Karar alındığında, yabancı, bulunduğu ildeki geri gönderme merkezlerinde gözetim altına alınabilir. Bu merkezler, sınır dışı (Deport) işlemlerinin tamamlanacağı yerlerdir. Yabancılar, bu merkezlerde belirli bir süre tutulabilirler.(maksimum 6 ay, özel durumlarda 12 aya kadar uzatılabilir). İdari gözetimin devamının zorunluluğu, Valilik tarafından her ay düzenli olarak kontrol edilerek gerekli görüldüğü takdirde 30 günlük süre beklenmeden idari gözetim derhal sonlandırılır.
Yabancılar, idari gözetim kararına karşı itirazda bulunabilirler. Bu karara karşı Sulh Ceza hakimliğine başvurulabilir ve ilgili hakimlikçe inceleme 5 gün içerisinde sonuçlandırılır. Başvuru, kişinin idari yükümlülüğünü durdurmaz. Sulh Ceza Hakimliğince verilecek karar kesindir. İtiraz, kararın tebliğinden itibaren yapılmalıdır. İtirazlar, idari yargı mercilerine yapılır.
İtiraz Süreci
Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme (Deport) kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde İdare Mahkemesine sınır dışı edilme (Deport) kararına karşı başvurabilir. Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirmek durumundadır. İdare Mahkemesine yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlanmaktadır. İdare Mahkemesinin vermiş olduğu karar kesindir. Yabancı, dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması hâlinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmemektedir.
Geri Gönderme Yasağı
Sınır dışı etme (Deport) işlemleri sırasında, "geri gönderme yasağı" ilkesine uyulmalıdır. Bu ilke, yabancıların işkenceye veya insanlık dışı muameleye maruz kalabilecekleri bir ülkeye gönderilmemesini garanti eder. İnsanlık dışı ya da onur kırıcı muameleye yahut işleme tabi tutulacağı veya ırkı, dini belli bir toplumsal grubun içinde olması veya siyasi fikirleri dolayısıyla hayatının veya özgürlüğünün tehdit altında bulunacağı bir yere gönderilemez.
Geri Kabul Anlaşmaları
Türkiye, sınır dışı etme (Deport) işlemleri sırasında, geri kabul anlaşmalarını da kullanabilir. Bu anlaşmalar, yabancıların geldikleri veya transit geçtikleri ülkelere geri gönderilmelerini düzenler. Ülkelerindeki savaş ortamından kaçarak Avrupa ülkelerine sığınan Suriyeliler Geri Kabul Anlaşmasının kapsamı dışındadır.
3. Sınır Dışı Etme (Deport) Kararına İtiraz Yöntemleri
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) çerçevesinde, bir sınır dışı (Deport) etme kararına karşı itiraz edilebilir ve bu itiraz belirli mekanizmalar ve yollar üzerinden yapılır. İşte bu itiraz yöntemleri ve başvurulacak yerler
İtirazın Yapılabilmesi
Sınır dışı etme (Deport) kararına itiraz, yabancıların temel bir hakkıdır. Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme (Deport) kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde İdare Mahkemesine sınır dışı edilme kararına karşı başvurabilir. Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı (Deport) etme kararını veren makama da başvurusunu bildirmek durumundadır. İdare Mahkemesine yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlanmaktadır. İdare Mahkemesinin vermiş olduğu karar kesindir. Yabancı, dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması hâlinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmemektedir.
Başvuru Usulü ve Gerekli Belgeler
Başvurular, dilekçe yoluyla yapılır. Dilekçede, sınır dışı (Deport) etme kararına itirazın gerekçeleri açıkça belirtilmelidir. Ayrıca, itiraz dilekçesine, karara konu olan kişinin kimlik belgeleri, kararın bir kopyası ve diğer ilgili belgeler eklenmelidir.
Avukat Yardımı
Yabancılar, itiraz sürecinde bir avukattan yardım alabilirler. Avukatlar, müvekkillerinin haklarını savunmak ve gereken belgeleri hazırlamak için görevlendirilebilirler. Yabancının bulunduğu Geri Gönderme Merkezinde, Noterlik aracılığı ile vekaletname çıkarılabilir.
Yürütmenin Durdurulması
Dilekçede, yürütmenin durdurulması talep edilebilir. Bu, mahkemenin itirazın incelenmesi sırasında sınır dışı (Deport) etme kararının uygulanmasını geçici olarak durdurmasını sağlar.
İdari Gözetim Süresi
Sınır dışı etme (Deport) kararı alınan yabancılar, kararın uygulanmasını beklerken sınır dışı (Deport) merkezlerinde maksimum 6 ay, özel durumlarda 12 aya kadar uzatılabilir tutulabilirler. Ancak, itiraz süreci devam ederken, yabancıların gözetim altında tutulma süreleri, mahkeme tarafından belirlenen sürelere uygun olmalıdır.
Bu yazı yalnızca bilgilendirme amaçlıdır.
Comments